Manzara Fotoğrafçılığı

Bu makale, manzara fotoğrafçılığına yeni başlayanlara rehber olması amacıyla hazırlanmıştır…

Gün batımının mükemmel renkleriyle harmanlanan güzel bir manzara karşısında ‘’hemen fotoğrafını çekmeliyim’’ diye heyecanlanıp,  deklanşörüne bastığınız anda ise hayal kırıklığı yaşadıysanız, o zaman bu yazı tam sizin için.

Başarılı bir manzara fotoğrafının, başarısız olandan tek farkı; fotoğrafçının bilgi seviyesidir. Bilgilerimizi geliştirip uygulamaya başladığımız zaman, herkesin beğenip hayran kalacağı manzara fotoğrafları çekmemiz kesinlikle hayal değil.

MANZARA FOTOĞRAFÇILIĞI NEDİR?

Doğanın görünümünü ya da insan yapımı nesnelerin doğaya etkisini fotoğraflamaktır. Manzara fotoğraflarında genelde insan veya hayvanlar yer almaz.  Ortamdaki doğal ışık ile çekim yaptığımız için,  ışık üzerinde kontrolümüz yoktur. Bu durum, manzara fotoğrafçılığının zor yanlarından birisi olarak kabul edilmektedir. Ancak kullanacağımız doğru ekipman ve tekniklerle, bu zorluğu rahatlıkla aşabiliriz.

Bir manzara fotoğrafçısının temel hedefi;

• Yeterli sayıda pozlamalar yaparak, ışığın tüm tonal verilerini makineye kaydetmek,
• Maksimum alan derinliği yakalayarak, keskin fotoğraflar elde etmek,
• İzleyiciyi fotoğrafın içerisine çekecek, derinliği olan kompozisyonları keşfetmek,
• Estetik dijital düzenlemeler ile, izleyiciye görsel ziyafetler sunmaktır.

GEREKLİ EKİPMANLAR NELERDİR?

Manzara fotoğrafçılığı için gerekli olan ekipmanları; ‘’Fotoğraf Makinesi’’, ‘’Lens’’ ve ‘’Diğer Ekipmanlar’’ olmak üzere, 3 kategoride inceleyebiliriz;

• Fotoğraf Makinesi

Sadece otomatik modda çekim yapmayan, yani pozlamanın üç temel bileşeni olan ‘’Diyafram’’, ‘’Perde Hızı’’ ve ‘’ISO’’ değerlerinin kontrolünün kullanıcıda olduğu tüm makineler, manzara fotoğrafçılığı için idealdir. Elbette bir çok model arasından tercih yapmak bazen kafa karıştırıcı olabilmektedir ancak, yeni başlayanlar için Canon EOS 200D ya da 750D, tutkunlar için Canon EOS 80D ya da 6D Mark II, ileri seviye ve profesyoneller için ise Canon EOS 5D Mark 4 ya da EOS 5DS/r modellerinden bir tanesini gönül rahatlığı ile tavsiye edebilirim.

• Lens

Manzara fotoğrafçılığında en çok tercih edilen lens grubu, geniş açılı lenslerdir. Ancak kompozisyona göre değişmekle birlikte, zum lensler de kullanılmaktadır. Canon 16-35mm, 24-105mm ve 70-200mm lensler, genel kullanıma uygun olabilecek lenslerdir.

Fotoğraf kalitesini yükseltmek için, Canon’un L (Luxury) serisi lenslerinin kullanılmasını tavsiye ediyorum.

• Diğer Ekipmanlar

Manzara fotoğrafçılığı için gerekli olan diğer ekipmanlar;

• Tripod
• Uzaktan Kumanda
• ND Filtreler
• Dereceli ND Filtreler
• Polarize Filtreler
• Akıllı telefon uygulamaları

BAŞARILI SONUÇLAR NASIL ELDE EDİLİR?

Manzara fotoğrafçılığında başarılı sonuçlar elde edilebilmesi için, çekim ve düzenleme aşamalarında bazı doğruların bir araya gelmesi gerekir;

1. IŞIK

‘’Işık’’, fotoğraf çekebilmek için hayati öneme sahiptir. Çünkü ışık yok ise, fotoğraf da yok demektir. Işığın gün ortasındaki gibi bol olması da, etkili manzara fotoğrafları için pek bir anlam ifade etmeyebilir. İlgi çekici manzara fotoğrafları elde edebilmek için, ışığın bol değil, kaliteli olduğu zaman dilimlerini tercih etmeliyiz.

En çok tercih edilen çekim saatlerinden biri; ‘’Altın Saatler’’ adı verilen zaman dilimidir. Güneşin doğarken ve batarken yaydığı ışık yumuşaktır ve sıcak tonlara sahiptir. Işığın kalitesi, manzara fotoğrafçılığı için üst seviyededir.

Altın saatlerin bitiminden hemen sonra, ‘’Mavi Saatler’’ başlar. Bu zaman diliminde ise, güneş artık batmış olduğu için, sıcak tonlar yerini soğuk tonlara bırakır. Şehir ışıklarıyla nefis bir renk kontrastı oluşturması sebebiyle, özellikle şehir manzaraları için ideal bir zaman dilimidir.

Kapalı havalarda manzara fotoğrafı çekilemeyeceğine dair yanlış bir genel kanı olmasına rağmen, en dramatik siyah-beyaz manzara fotoğraflarının kapalı havalarda çekildiğinin altını çizmek isterim. Ayrıca kapalı bir havanın ardından, güneş gün batımına doğru o sihirli ışıklarını bulutların arasından sızdırmaya başladıysa, portföyümüzün en dramatik ve en muhteşem manzara fotoğraflarını çekmeniz içten bile değil.

2. KOMPOZİSYON 

Fotoğrafçılıkta kompozisyon, başlı başına kitapları yazılan çok geniş bir konudur. Ancak basit ip uçları vermek gerekirse; bazı istisnaları saymazsak, manzara fotoğraflarında genelde 1/3 kuralına bağlı kalmaya çalışmalıyız. Ayrıca ufuk çizgisinin düz olmasına dikkat etmeliyiz. İzleyicinin ilgisini fotoğrafın içerisine çekecek kılavuz çizgiler bulmaya çalışmalı, derinlik duygusu yaratmak için de ön plana ilgi çekici nesneler yerleştirmeliyiz. Kompozisyonu mümkün olduğu kadar sadeleştirmeli, konuya katkısı olmayacak nesneleri kadraj dışında bırakmaya gayret etmeliyiz. Fotoğraf makinemizi klasik bir alışkanlık olan göz yüksekliğinde tutmak yerine, bazen biraz daha alçak seviyede tutarsak, kompozisyon üzerinde büyük farklılık yaratabiliriz.

3. NETLEME

Manzara fotoğrafçılığında doğru netleme yaparak keskin fotoğraf elde etmek, büyük bir öneme sahiptir. Netlemeyi çekim esnasındaki şartlar ve tercihe göre, manüel ya da otomatik olarak yapabiliriz.

Eğer manuel netleme yapıyorsak; fotoğraf makinemizin canlı izleme modunu açmalı, ekranda sahneye %100 oranında dijital yakınlaşma yapmalı ve maksimum keskinlik elde edilene kadar netleme halkasını yavaşça sağa ve sola çevirmeliyiz.

Eğer otomatik netleme yapıyorsak; bu durumda hassas bir netleme yapabilmek için, makinemizin netleme ayarlarından ‘’Tek Noktalı AF’’ modunu seçmek en doğru tercih olacaktır.

Genelde manzara fotoğraflarının, en yakından en uzak mesafeye kadar her yerin netlik alanı içerisinde kalması ve baştan sona keskin olması beklenir. Ancak yeni başlayan fotoğrafçıların bu konuyla ilgili en çok yaşadığı sorun, kendilerine yakın mesafedeki bir objeye netleme yaptıkları zaman arka kısımların bulanık çıkması, ya da tam tersi; uzak bir yere netleme yaptıkları zaman yakındaki objelerin bulanık çıkmasıdır.

Bu sorunu aşmak için, çok sık kullandığım şu pratik yöntemi önerebilirim; vizörden baktığınız sahneyi hayali olarak 3 eşit yatay çizgi ile bölün. Sonra bu çizgilerin en altındakine netleme yapın. Eğer fotoğraf makinenize aşırı yakın bir obje yok ise, bahsettiğim bu yöntem sayesinde %90 oranında başarı elde edecek ve baştan sona keskinliği kolayca yakalamış olacaksınız.

Ancak makinenize çok yakın mesafede bir ön plan objesi var ise, bu durumda ‘’Hiperfokal Netleme’’ ya da ‘’Odak İstifleme’’ tekniklerinden birini kullanmak gerekecektir. Bu yazının amacını aşacak olması sebebiyle söz konusu tekniklerinin detaylarına giremeyeceğim ancak, tutkulu bir manzara fotoğrafçısının bu teknikleri mutlaka öğrenmesi gerektiğinin de altını çizmek isterim.

4. POZLAMA

İdeal pozlanmış fotoğraf; tıpkı gözümüzün algıladığı gibi, gölge alanların aşırı karanlıkta kalmadığı ve parlak alanların patlamadığı fotoğraftır. Ancak gökyüzünün bembeyaz ya da yeryüzünün kapkaranlık çıktığı fotoğraflara hepimiz defalarca denk gelmişizdir. İşte bunun sebebi, günümüz sensör teknolojisi ile; yüksek kontrastlı sahnelerin tüm tonal verilerini (yani en karanlık ve en parlak bölge arasında kalan tüm tonları) tek bir pozlama ile kaydetmenin neredeyse imkansız olmasıdır. Bu yüzden, dinamik aralığı geniş olan bu tip sahnelerde makinemizin ‘’Bracketing’’ özelliğini açarak, artı ve eksi pozlanmış ek çekimler yapmalıyız. Böylece, çektiğimiz farklı tonal değerlere sahip bu kareleri bilgisayarda düzenleme aşamasında birleştirebilir, ışığı rahatlıkla dengeleyebiliriz.

Geniş dinamik aralık problemine bir diğer çözüm ise, ‘’Dereceli ND Filtre’’ kullanmaktadır. Bu türdeki filtrelerin yoğun olan bölümünü gökyüzüne denk getirerek, gökyüzü-yeryüzü arasındaki ışık şiddetini dengeleyebiliriz.

5. FOTOĞRAF DÜZENLEME

Çekim aşaması kadar, fotoğraflarımızı düzenlenme aşaması da oldukça önemlidir. Düzenleme yapmak için Canon’un DPP (Digital Photo Professional) yazılımını kullanabileceğimiz gibi, Adobe’nin fotoğrafçılar için geliştirdiği Lightroom ve Photoshop gibi üçüncü parti yazılımları da kullanılabiliriz. Bu yazılımlar sayesinde fotoğraflarımızın beyaz dengesi, pozlama, renk, kontrast ve keskinlik gibi ayarlarını hassas bir şekilde yapabilir, ayrıca sanatsal bakış açımızı ve kişisel stilimizi yansıtacak bazı düzenlemeler daha ilave ederek, izleyiciye görsel ziyafetler sunabiliriz.

İPUÇLARI

• Her zaman RAW formatında çekim yap
• Rüzgardan etkilenmemek için, sağlam bir tripod kullan
• Elde çekim yaparken lensinin IS (Image Stabilization) özelliğini aç
• IS özelliğini uzun pozlama yaparken kapat
• Kumanda kullan
• Daha keskin fotoğraflar için ‘’Mirror Lockup’’ (Ayna Kilitleme) özelliğini kullan
• Odak istifleme ve hiperfokal netleme tekniklerini öğren
• Kaliteli lense yatırım yap
• Aynı kompozisyonu farklı açılar ve odak uzunlukları ile çek, hangisini kullanacağına düzenleme aşamasında karar ver
• Sahadayken kişisel güvenliğini asla elden bırakma, hayatını riske atma!

Manzara fotoğrafçılığı, milyonlarca insan için çok büyük bir tutkudur. Eğer siz de bu tutkuya kapıldıysanız ve herkesi hayran bırakacağınız görseller yaratmak istiyorsanız; kendinizi mutlaka eğitime adamalısınız. Hem çekim, hem de dijital fotoğraf düzenleme teknikleri ile ilgili eğitim alabileceğiniz ücretli ve ücretsiz bir çok kaynak bulunmaktadır. Hiç bir zaman bitmeyecek olan bu eğitim yolculuğunuzda; fotoğrafçılık dergilerini takip edebilir, YouTube’da eğitim videoları izleyebilir ya da tarzını beğendiğiniz fotoğrafçılardan özel ders alabilirsiniz…

Işığınız bol değil, kaliteli olsun 😉

Sevgilerimle,

Güner GÜLYEŞİL